Δύο λέξεις δισύλλαβοι καὶ ἕνδεκα γράμματα ἀποτελοῦν τὸν Θεῖον – ἀνθρώπινον νόμον, ἐφ’ οὗ ἑδράζεται ἡ γαλήνη, ἡ ἀγάπη, ἡ δικαιοσύνη, ὅλα τὰ ψυχικὰ τοῦ ἀνθρώπου συναισθήματα, ὅλη ἡ μεγαλοπρεπὴς αὐτοῦ ὑπόστασις καὶ ὅλη ἡ πνευματική του φωτεινότης.
Ποσάκις ἤχησαν αἱ δύο αὐταὶ λέξεις ἀπὸ τοῦ χρόνου ἐκείνου, καθ’ ὃν τὸ πρῶτον προεφέρθησαν, ποσάκις ἐδόνησαν τὸ Ἄπειρον τὰ ἄπειρα τῶν ἀνθρώπων χείλη, εἰς πόσους ἐγένοντο τὸ ἐλατήριον τῆς μεγάλης σταδιοδρομίας ἐνδόξων ἀνδρῶν κατὰ τὰς διαφόρους ἐποχὰς καὶ εἰς πόσους κατανοήσαντες τὰς λέξεις ταύτας ὑπῆρξαν ἡ ἀφορμὴ τῆς εὐτυχίας των, διὰ τῆς ἐξευγενίσεως τοῦ ἠθικοῦ Ἐγώ των;
Τὸ πλεῖστον ὅμως τῆς ἀνθρωπότητος, τῆς κατὰ τὴν διαρροὴν τῶν αἰώνων παρελθούσης, τῆς ἐρχομένης καὶ παρερχομένης ἤδη, δὲν κατώρθωσαν εἰσέτι νὰ κατανοήσωσι τὴν ἀληθῆ σημασίαν τῶν δύο τούτων λέξεων, δὲν ἠδυνήθησαν ἢ δὲν ἠθέλησαν νὰ κατανοήσωσιν αὐτάς, ὅπως δὲν ἠδυνήθησαν ἢ δὲν ἠθέλησαν νὰ κατανοήσωσιν ὅλας τὰς ἐκπεμφθείσας ἀληθείας παρὰ τῶν ἑκάστοτε ἀναφαινομένων ἐν τῇ ἀνθρωπότητι διαγγελέων, οἵτινες ἐμφανίζονται κατὰ καιρούς, ἵνα ἐξαγάγωσι τὰ πλήθη ἐκ τῶν σαθρῶν κοινωνικῶν βάσεων, ἐφ’ ὧν στηριζόμενα κινδυνεύουσι νὰ κρημνισθῶσι εἰς τὸ βάραθρον τῆς ταπεινῆς κοινωνικῆς ἐξαρθρώσεως καὶ ὁδηγήσωσιν αὐτὰ εἰς τὴν φωτεινὴν καὶ πλήρη ἐλπίδων Χώραν τῆς Ἐπαγγελίας, ἥτις τοὺς ἀπηλπισμένους παρηγορεῖ, τοὺς ἀπογοητευμένους ἐκ τῆς ζωῆς ἀνακουφίζει, κλονίζει τοὺς ἀσυνειδήτους, χύνει Φῶς εἰς τοὺς ζητοῦντας τοιοῦτον, σκορπᾷ ἐλπίδας διὰ τὸ μέλλον αὐτῶν καὶ τονώνει τὸν ἀναιμικὸν καὶ καταβιβρωσκόμενον ὀργανισμὸν τῶν Κοινωνιῶν, αἵτινες ἀφεύκτως θὰ ὑπέκυπτον εἰς τὸν θάνατον τῆς πορώσεως καὶ τῆς ἀσυνειδησίας.
Γνῶθι σαυτόν, λέξεις μικραὶ καὶ στοχασμὸς μεγάλος, ὡς τὸ ἄπειρον… Ἀνασκοπήσατε τὸν ἐσωτερικόν σας ἄνθρωπον. Περιεργασθῆτε ὅλας τὰς πτυχὰς αὐτοῦ, ὅλας τὰς γραμμάς του. Ἐξετάσατε λεπτομερῶς καὶ κατὰ βάθος αὐτόν, διεισδύσατε εἰς τὰς ἀποκρύφους καὶ ἀπωτάτας ἀρτηρίας αὐτοῦ.
Ἀναμνησθῆτε ὅλων τῶν πράξεών σας, ὅλου τοῦ παρελθόντος σας, ὅλης τῆς δράσεώς σας, ὅλων τῶν σκέψεών σας, τὰς ὁποίας μέχρι σήμερον ἐκάματε, ἢ ἐκείνων τὰς ὁποίας σκέπτεσθε ἐν τῷ μέλλοντι νὰ κάμητε. Ζητήσατε τὰ ἐλατήρια τῶν πράξεών σας, ζητήσατε τὸν ἐπιδιωκόμενον σκοπὸν τῶν ἐνεργειῶν σας. Προσπαθήσατε νὰ φέρητε εἰς τὴν μνήμην σας τὴν δρᾷσιν τοῦ λόγου σας καὶ τὰς ἐκ τούτου ἐντυπώσεις εἰς τοὺς ἀκούσαντες αὐτόν, τὸ ἀποτέλεσμα τὸ παραχθὲν ἐκ τῆς γενέσεως αὐτοῦ. Καὶ τότε ἐρωτήσατε ὑμᾶς αὐτούς, ἐρωτήσατε τὸ Ἐγώ σας, τὴν συνείδησίν σας, τὸν ἐσωτερικόν σας ἄνθρωπον, ἐρωτήσατε ἐὰν σᾶς συμφέρῃ ἡ σκοτεινότης τοῦ παρελθόντος σας, τοῦ παρόντος σας καὶ τοῦ μέλλοντός σας.
Πάντως ὅμως ἐρωτήσατε, ἐπαναλάβατε τὰς ἐρωτήσεις σας, συνεχίσατε ταύτας τακτικῶς, ἐξακολουθήσατε τοῦτο ἐπ’ ἄπειρον, ἐὰν ἦτο δυνατὸν καὶ ἐστὲ βέβαιοι ὅτι τὰ παραχθησόμενα ἀποτελέσματα, εἴτε εὐχάριστα εἴτε δυσάρεστα, ὡς ἐκ τῶν πράξεών σας καὶ τῶν σκέψεών σας, θὰ εἶναι τοιαῦτα, ὥστε χωρὶς νὰ τὸ θελήσητε, μοιραίως θὰ καταλήξητε εἰς τὴν κατανόησιν τοῦ νόμου τούτου καὶ ἔτι περισσότερον εἰς τὴν κατανόησιν ὅλων τῶν μεγάλων ἀληθειῶν, αἵτινες περιβάλλουσιν ὑμᾶς καὶ αἵτινες προσφερθεῖσαι κατὰν καιροὺς παρὰ τῶν ὑψίστων θρησκευτικῶν ἡγητόρων τῶν λαῶν καὶ παρὰ τῶν μεγάλων τῆς ἀνθρωπότητος φιλοσόφων, ἓν ἐπεδίωξαν, ἵνα ἐξυψώσωσι τὸν ἄνθρωπον, ἐξευγενίσωσι τὸν ἄνθρωπον καὶ τὸν φέρωσιν εἰς τὴν φωτεινὴν ὁδὸν τῆς ἐξελίξεως, δι’ ἧς θᾶττον ἢ βράδιον θὰ ὁδεύσῃ πρὸς κατανόησιν οὐ μόνον τῶν ἀνθρωπίνων νόμων, ἀλλὰ καὶ τῶν ἀπείρων τοῦ Ἀπείρου νόμων, τῶν Θείων ἐκείνων, οἵτινες μᾶς περιβάλλουσι, χωρὶς νὰ κατανοῶμεν τούτους.
