Μουσική, κοινὴ ἔκφρασις, ἔκφρασις λέξεων καὶ τόνων. Λέξεων, διότι δὲν δύναται νὰ προσδώσῃ τὸν κανονικὸν εἱρμὸν τῆς ἐκφάνσεως καὶ ἐκδηλώσεως τῆς κατανοητέας μουσικῆς, ἡ ὁποία ἀντηχεῖ εἰς ἐλαχίστους τόνους, τοὺς ὁποίους δύναται νὰ συλλάβῃ τὸ ἀνθρώπινον οὖς καὶ φέρει αὐτὸν εἰς ἔκστασιν, ἀνυψῶν αὐτὸν ὕπερθεν τῶν ἐγκοσμίων ἀντιλήψεων, εἰς μίαν ἄλλην σφαῖραν ἐξιδανικευμένην, ἐκεῖ ὅπου ὁ νοῦς σταματᾷ καὶ μόνον ἡ πνευματικὴ διαισθητικότης τανύει τὰς πτέγυράς Της, διὰ νὰ ἀντλήσῃ ἐκ τοῦ Κορυφώματος τῶν παλμῶν τὸ Θεῖον Ἐναρμόνισμα, τὸ ὁποῖον καταδηλοῖ τὴν αἴσθησιν καὶ πραΰνει τὰ νεῦρα.
Μουσικὴ ἀδύνατος, ἀσύγκριτος μὲ τὴν φυσικὴν μουσικὴν τοῦ ἐνάστρου Οὐρανοῦ, τοῦ διαχέοντος εἰς τὰ πέρατα τοῦ Ἀπείρου κόσμου τοὺς ἐναρμονίους ἤχους τοῦ παντός. Μουσική, ὄργανον ἀκαλαίσθητον, τὸ ὁποῖον διαχέει τοὺς βαρυήχους ἤχους της, διὰ νὰ καθηδύνῃ τὴν ἀμβλεῖαν ἀντίληψιν τῶν ἔτι ἀμβλυτέρων νεύρων τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Μουσικὴ τέλος, ἡ ὁποία προσπαθεῖ νὰ προσαρμόσῃ τοὺς πόδας τῆς Ὑπερτάτης Ἁρμονικότητος, ἡ ὁποία διαχέεται εἰς ὑπερευαισθήτους ἀναπάλσεις τόσον ἐναρμονίους, ὅσον καὶ μὴ ἀντιληπτάς, ἀπὸ τοῦ ἄνθους καὶ τοῦ φτερουγίσματος τῶν ἐντόμων, μέχρι τῶν κοτυλῶν τοῦ Ὑπερτάτου Ἀετώματος τῶν Οὐρανῶν τῶν ἐνάστρων.
Δὲν εἶναι δυνατὸν ν’ ἀντιληφθῆτε τὸ μέγεθος τοῦ ὀργάνου τούτου τοῦ μουσικοῦ, τοῦ ὑπερμεγέθους καὶ καταμεριζομένου εἰς τόσας λεπτεπιλέπτους ἀναπάλσεις, ὅσας περικλείει κινήσεις τοῦ ἀπείρου ἡ διέλευσις, ἐν τῷ ἀχανεῖ τοῦ αὐτοῦ ἀπείρου χώρῳ. Οἱ ἦχοι, οὓς τὸ ἀνθρώπινον οὖς συλλαμβάνει, ἀνέρχονται εἰς 20.000 παλμικὰς κινήσεις τοῦ αἰθέρος, καταμεριζομένου τοῦ βαρυτέρου ἤχου εἰς 15 ἀναπάλσεις κατὰ δευτερόλεπτον. Ἆρα γε μεταξὺ τοῦ μικροῦ τούτου διαστήματος περιορίζεται ἡ Ἐναρμόνιος Μουσικὴ τοῦ Παντός;
Ἑκάστη κίνησίς ἐστι παλμός, ἀλλ’ ἕκαστος παλμὸς πάλιν, καλῶς γνωρίζομεν, ὅτι ἐστὶ μουσική, μουσικὴ κανονίζουσα τὴν ἁρμονίαν αὐτῆς, μὲ τὰς καταπιπτούσας εἰς τὸ οὖς ἡμῶν ἀναπάλσεις. Θάρρος θ’ ἀπητεῖτο μέγα, ὅπως κανονίσῃ τὴν ἁρμονίαν τοῦ ἀνθρωπίνου ὠτός, μὲ τὴν ἁρμονίαν τῶν κινήσεων τῶν παλμῶν τῶν ἤχων τῆς ὑπερτάτης μουσικῆς, τῆς παραγομένης ἐκ τῆς ἐν τῷ ἀπείρῳ παλλούσης καὶ ὀργώσης ζυμώσεως καὶ κινήσεως, τῆς ἐκδηλούσης αὐτὴν καθ’ ἑαυτὴν τὴν ζωήν. Τὸ πᾶν εἶναι κίνησις, ἀέναος κίνησις, ἡ ὁποία παράγει ἐν ἑκάστῃ αὐτῆς ἀναπάλσει καὶ ἓνα ἦχον καὶ μίαν ἐναρμόνιον μουσικὴν καὶ μίαν ἐκδήλωσιν ζωῆς. Ἡ ζωὴ ἄρα εἶναι μουσικὴ καὶ ἡ μουσικὴ συγκινεῖ καὶ συναρπάζει καὶ συγκλονίζει καὶ καθηδύνει τὰς εὐαισθητοτέρας χορδὰς τῆς ἐκδηλώσεως τῆς ζωῆς, αἱ ὁποῖαι ἀντικατοπτρίζονται ἐν τοῖς αἰσθητηρίοις τῶν νεύρων.
Ἂν ὁ κόσμος ἐσύρετο ὑπὸ μιᾶς οἱασδήποτε μηχανικῆς δυνάμεως, ὁ ἐκκωφαντικὸς κρότος αὐτῆς θὰ παρέλυε τὰ ὠτακουστικὰ ὄργανα τῶν ἀντιπροσώπων τῆς ὑπαρχούσης καὶ δρώσης ζωῆς. Ἀλλὰ ἡ ἐναρμόνιος ταξιθέτησις ἑκάστης ἐκδηλουμένης ἠχητικῆς ἀποχρώσεως εἶναι τοιαύτη ὥστε οἱ ἦχοι, διατεμνόμενοι εἰς μυριάδας μυριάδων τρισεκατομμυρίων παλμικῶν κινήσεων, νὰ διαφεύγουν τὰ αἰσθητήρια ὄργανα τοῦ ὠτός, τὰ ὁποῖα μόνον 20.000 παλμικὰς κινήσεις δύνανται νὰ συγκρατήσουν.
Ἡ ὑπερτάτη αὕτη κορύφωσις τῆς ἁρμονίας πηγάζει ἐκ τῆς Ἀπολύτου Ἁρμονίας τοῦ Ὑπερτάτου Νοός, ὁ ὁποῖος ἐν τῇ Ἀνεξαρτήτῳ Αὐτοῦ Αὐτοβουλήσει, ἐκανόνισε τὰς σχέσεις τῶν διαφόρων χορδῶν τοῦ μεγίστου Παγκοσμίου ὀργάνου, τὸ ὁποῖον καλεῖται Φυσικὴ τοῦ Σύμπαντος Ἀπείρου Μουσική.
Εἰρήσθω ὅτι ὁ ἦχος διὰ νὰ γίνῃ ἀντιληπτὸς παράγει ἴδια ἀποτελέσματα, τὰ ὁποῖα συνοψίζονται ἐν ἠχητικῇ ἁρμονίᾳ καὶ δέον νὰ παραχθῇ ἐντὸς τῶν ὁρίων τοῦ ταχθέντος ὁρίου τῶν 20.000 παλμικῶν κινήσεων τοῦ ἀπείρου, ἄνευ τοῦ ὁποίου ἡ ἐκδήλωσις ἤχων ἁρμονίας δὲν εἶναι ἀντιληπτή. Ἀλλὰ μήπως τὸ φῶς, ὁ ἠλεκτρισμός, τὸ ράδιον, πᾶσαι αἱ ἀκτῖνες, πᾶσαι αἱ δυνάμεις, αἱ ἀντιστοιχοῦσαι πρός τινα κίνησιν, δὲν ἀποτελοῦνται ἐκ κραδασμῶν, οἱ ὁποῖοι μεταβαλλόμενοι εἰς ἀναπάλσεις, εἰς ἤχους, δὲν παράγουν σχετικὴν ἁρμονίαν μουσικήν, πολὺ ἀνωτέραν τῶν αἰσθητηρίων τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, τῆς ἀνθρωπίνης ἀντιλήψεως, τὴν ὁποίαν τὰ νεῦρα ἀδυνατοῦν νὰ ἀποδεχθοῦν, ἐκ τοῦ ἀπείρου καὶ λεπτεπιλέπτου ἐναρμονίου ἀριθμοῦ των;
Ἂν τὸ φῶς, ὁ ἠλεκτρισμὸς καὶ τὸ ράδιον κυμαίνωνται μεταξὺ τῶν 320 ἑκατομμυρίων παλμικῶν κινήσεων μέχρι 75 τρισεκατομμυρίων ἀναπαλμῶν, ἐξικνούμενοι μέχρι τῶν ἀγνώστων ὁρίων τῆς διαλανθανούσης ὑμᾶς ἀπειρίας ἑτέρων δυνάμεων ἀντιλήψεως, δύνασθε ἔστω καὶ κατὰ φαντασίαν ν’ ἀντιληφθῆτε τὴν γινομένην ἐναρμόνιον μουσικὴν εἰς διάχυσιν παλμικῶν κινήσεων, ἀντιστοιχουσῶν ἐναρμονίους ἤχους ἀνερχομένους εἰς πεντάκις δισεκατομμύρια ἐπὶ τοῦ τετραγώνου;
Οὐδεὶς ἀνθρώπινος συλλογισμὸς δύναται νὰ συλλάβῃ τὴν μουσικὴν τοῦ Ἀπείρου, ἀφοῦ πρὸ τῆς ἀκατανοήτου τεχνικῆς ἡ φαντασία κορυφοῦται εἰς ὕψη ἄφθαστα, ζητοῦσα νὰ συναποκομίσῃ ἐξ αὐτῆς τὴν ἀδύνατον κατανόησιν τῆς ἁρμονικότητος. Μουσικὴ τέλος ἐστὶν ἡ ἀπήχησις τῶν κινήσεων τοῦ Παντὸς ἐν σχέσει πρὸς τὴν κίνησιν τῶν ἀτελῶν ἀποδοχῶν τῶν κινήσεων τούτων τῶν αἰσθητηρίων ὀργάνων τῆς ζωῆς.
Ὁλόκληρον τὴν Δημιουργίαν, πᾶσαν φύσιν ὁρατὴν καὶ ἀόρατον, χαρακτηρίζει κίνησις γινομένη κατά τινα φυσικὸν τρόπον, ἀκολουθοῦσα ἴδιον νόμον καὶ δημιουργοῦσα πᾶσαν μεταβολήν. Τίποτε τὸ στάσιμον εἰς τὸ Ἄπειρον Κράτος τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς ὁ Θεὸς ἐν τῇ Ἀπειρότητί Του εἶναι Ἄπειρος Κίνησις. Δὲν θὰ εἴμεθα μακρὰν τῆς Ἀληθείας, ἂν παραδεχώμεθα ὡς τὸ κύριον χαρακτηριστικὸν τοῦ Δημιουργοῦ τὴν Κίνησιν, ἥτις ὡς στοιχεῖον τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ἐπιτελοῦσα τὴν Δημιουργίαν τῶν κόσμων ἐν τῇ Συνθέσει, ἥτις εἶναι τὸ Δημιουργεῖν.
Πᾶσα ὅμως κίνησις γίνεται ἁρμονικῶς ὡς πρὸς πᾶσαν ἄλλην, ὥστε οὐδέποτε νὰ ἐπέρχηται σύγκρουσις κινήσεων πρὸς ἀναίρεσιν αὐτῶν. Καὶ αὐταὶ αἱ ἀντίθετοι κινήσεις δημιουργοῦν τὴν σύνθεσιν, ἥτις εἶναι ἁρμονία.
Πᾶν ὅμως ὑφιστάμενον ἔχει καὶ τὴν ἐκδήλωσιν αὐτοῦ. Καὶ ἡ κίνησις, ὡς στοιχεῖον αὐτῆς τῆς Δημιουργίας, ἐκδηλοῖ τὴν ἁρμονίαν αὐτῆς ἐν τῷ συνόλῳ διὰ τοῦ ἤχου. Ἐπειδὴ δὲ αἱ κυριώδεις μορφαὶ τῆς Ἀπείρου κινήσεως εἶναι ὀκτώ, ἰσάριθμοι εἶναι καὶ αἱ ἀντίστοιχοι ἐκφάνσεις τοῦ ἤχου, ὁρίζουσαι τοὺς ὀκτὼ ἤχους τῆς Ἀπείρου Ἁρμονίας. Ἐπερχόμεναι ἀπὸ τὸ Ἄπειρον αἱ ὀκτὼ ἄπειροι ρυθμικαὶ κυμάνσεις διαχέονται εἰς τὸ Ἄπειρον. Εἰς τὰ μεταξὺ δὲ τῶν ἀπείρων ἁρμονικῶν κυμάνσεων διάκενα, ἀπέραντοι ἄλλαι μουσικαὶ ἄπειροι, ὡς τὸ Ἄπειρον, μακράν μὲν τοῦ Κέντρου τῆς Ἁρμονίας, τεραστίου μήκους ἢ πλάτους, μὲ ἀπείρως ἀραιοτάτους κραδασμούς, ὅσον δὲ πλησιάζουν πρὸς τὸ κέντρον μὲ μῆκος μικρότερον, μὲ αὐξανόμενον ἀριθμὸν παλμῶν ἄχρις οὐ εἰς τὸ κέντρον ὁ ἀριθμὸς τῶν παλμῶν γίνει ἐν τῇ σμικρότητί του Ἄπειρος τὸ μήκος καὶ τὸ πλάτος, ἀσύλληπτοι ὑφίστανται ἁρμονικαὶ κυμάνσεις. Οἱ ἀντίστοιχοι τούτων ἀριθμοὶ εἶναι ἀσύλληπτοι διὰ τὸν ἀσθενῆ ἡμῶν ἐγκέφαλον καὶ ἡ ἀνακάλυψις αὐτῶν πάντῃ ἀδύνατος, ἤθελε γεννήσει ἀληθῆ ἴλιγγον. Ἐκ τῶν ἀπείρων ἁρμονικῶν στόνων μόνον ἀσθενῆ αἰσθανόμεθα τὴν ἠχὼ τῶν ὀκτὼ κυριωδῶν, οὓς ἐκδηλοῦμεν ἐν τῇ ἁρμονικῇ ἡμῶν κλίμακι.
Ὦ, πόσον ἀσθενὴς τυγχάνει ἡ μουσικὴ ἡμῶν ἐκδήλωσις. Πόσον θὰ ἄφηνε ἀσυγκίνητον πνευματικὴν ὀντότητα, ἧς τὰς λεπτὰς ἀκουστικὰς χορδὰς κραδαίνουν οἱ ἀνεπαίσθητοι τοῦ ἀπείρου στόνοι καὶ κρούουν αἱ ἀπείρως λεπταὶ τῆς Δημιουργίας ἀναπάλσεις, καὶ σείουν οἱ τῶν πέραν καὶ ὑπερπέραν κραδασμοί. Κάθε κίνησις τῶν ἀπείρων ἡλιακῶν συστημάτων, ἢ κάθε ἑνὸς τῶν ὑπερμεγέθων ἀστρικῶν σωμάτων, ὡς καὶ ἡ κίνησις αὐτοῦ τοῦ ἀπειροελαχίστου μορίου, ἀποτελεῖ μουσικὴν ἁρμονίαν, τὴν ὁποίαν αἱ πνευματικαὶ καθαρῶς ὑπάρξεις αἰσθάνονται ἐν ὅλῃ αὐτῆς τῇ ἀλλασσούσῃ καὶ παραδόξῳ χροιᾷ.
Πᾶσα κίνησις εἶναι παλμῶν ἄθροισμα καὶ αὐτὴ ἡ θερμότης, ὡς οὗσα κίνησις, τί ἄλλο εἶναι ἢ κυμάνσεις κραδαινομένων μορίων; Πᾶς ὅμως κραδασμὸς ἔχει κατὰ γενικὸν φυσικὸν κανόνα ἐπακόλουθον ἦχον, ὅστις ποικίλει εἰς ἔντασιν, ὕφος καὶ χροιάν, ἀναλόγως τοῦ ἀριθμοῦ ἢ ὕψους ἢ πλάτους τῶν παλμῶν. Αἱ φωτειναὶ ἀκτῖνες, αἱ ἐκπεμπόμεναι ἀπὸ διάφορα φωτοβόλα σώματα, παράγουν ἤχους, ἁρμονίαν. Οἱ στροβιλισμοὶ εἰς τὰς τροχιάς των τῶν ἀπείρων κόσμων προκαλοῦν περιεργωτάτην σύνθεσιν, διήκουσαν εἰς τὰς ἐσχατιὰς τῶν ἀπείρων. Καὶ αὐταὶ αἱ πνευματικαὶ ὀντότητες κινούμεναι ἀφήνουσι μυστηριώδεις τόνους. Ἀλλὰ καὶ πόση ἁρμονία διαχέεται γύρω ἡμῶν;
Κάθε συλλογισμὸς ἡμῶν, κάθε σκέψις ἡμῶν, ὡς κίνησις εἶναι λεπτοτάτη ἁρμονία, παραγομένη ἐν ἡμῖν αὐτοῖς καὶ μὴ γινομένη αἰσθητή. Πᾶς ὅμως ἦχος, πλὴν τῆς ὡς ἤχου ὑποστάσεως αὐτοῦ, παράγει καὶ ἓτερον ἦχον διὰ τῶν κυμάνσεων, αἵτινες σχηματίζονται περὶ τὸ ἠχογόνον σῶμα, διὰ τὴν τοῦ ἤχου μετάδοσιν. Τὰ ἐλάχιστα εἶτα τῷ μεγέθει ἔντομα ἢ καὶ τὰ ἔτι τούτων ἐλάχιστα μικρόβια ἐν τῇ σμικρότητί των εἰς πᾶσαν κίνησίν των ἢ λειτουργίαν ἀφήνουν ἁρμονίαν.
Πόσαι ἀναρίθμητοι ζυμώσεις τελοῦνται ἀνὰ πᾶσαν ἀπειροελαχίστην χρονικὴν μονάδα πέριξ ἡμῶν εἰς τὸ Ἄπειρον τῆς Δημιουργίας Ἐργαστήριον, χωρὶς αἱ ρυθμικαί καὶ ἁρμονικαὶ αὐτῶν ἀποχρώσεις νὰ γίνωνται αἰσθηταὶ εἰς ἡμᾶς; Καθεύδομεν ἢ ἀδρανοῦμεν. Πᾶς ὅμως μυών, πᾶσα ἴς, πᾶν κύτταρον, ὑφίσταται ἀλλαγήν, κίνησιν, ἁρμονίαν. Τὸ αἷμα κινεῖται, ὁ στόμαχος λειτουργεῖ, ἡ ἀναπνοὴ ρυθμικῶς χαρακτηρίζει τὴν ἐν συνόλῳ ἁρμονίαν. Πᾶσαι αὐταὶ αἱ λειτουργίαι δὲν εἶναι ἢ συγχρωτισμοὶ ἁρμονικῶν κυμάνσεων, αἵτινες δυστυχῶς διαφεύγουν τὴν προσοχὴν καὶ ἀντίληψιν ἡμῶν. Τὰ χρώματα, ἵνα γίνουν αἰσθητά, καθίστανται πηγαὶ ἐκπομπῆς τῶν ἀκτίνων αὐτοῦ τοῦ χρώματος, ὅπερ ἀνήκει καὶ εἰς τὸ αἰσθητὸν τοῦτο χρῶμα, ὅτε ἴδιαι ἑκάστοτε ἁρμονικαὶ ἐκφάνσεις πηγάζουν δι’ ἕκαστον χρῶμα.
Κινούμεθα εἰς τοὺς ἀπείρους κραδασμοὺς τῶν κυμάνσεων, εἰς τὸν κόσμον τῆς Ἀπείρου Μουσικῆς Ἁρμονίας. Ζῶμεν εἰς τοὺς συγχρωτισμοὺς ἀπείρων ἁρμονικῶν ἀναπάλσεων καὶ ὅμως δὲν λαμβάνομεν αἴσθησιν ἢ μὴ μόνον τῆς χονδροειδεστάτης ἠχοῦς τῶν συμπλεγμάτων τῶν ὀκτὼ ἁρμονικῶν κυριωδῶν φθόγγων, καὶ μάλιστα μὲ τὸν συνδυασμὸν τούτων ἐποικοδομοῦμεν τῇ ἀληθείᾳ τὴν ἐσβεσμένην ἠχὼ τῆς ἐκ τῶν τοῦ πέραν καὶ ὑπερπέραν ἐχομένης Ἀσυλλήπτου Ὑπερκοσμίου Συνθέσεως. Τὸ χονδροειδὲς ἀκουστικὸν ἡμῶν ὄργανον, τὸ οὖς, δὲν συλλαμβάνει εἰ μὴ ἤχους βαρυτάτους, παραγομένους ὑπὸ παλμῶν 15 κατὰ δευτερόλεπτον, ὀξυτάτους δέ, παραγομένους ὑπὸ παλμῶν 20.000 κατὰ δευτερόλεπτον. Ἀλλὰ οὐδὲ τοὺς ἀριθμοὺς δυνάμεθα νὰ συγκρατήσωμεν, τοὺς ὁρίζοντας λεπτότατόν τινα ἦχον ἢ κραδασμόν. Ἡ παρατηρητικότης ἡμῶν κατώρθωσε νὰ μετρήσῃ παλμοὺς ἤχου ἀνερχομένους εἰς 340.000 κατὰ δευτερόλεπτον, αἰσθητοὺς μόνον εἰς τὴν μέτρησιν, μὴ ὅμως αἰσθητοὺς εἰς ἡμᾶς.
Τὸ Πᾶν κινεῖται ἐν Ἁρμονίᾳ, καθότι πᾶν κινητὸν παράγει τοιαύτην. Κινούμεθα εἰς τὰς Συγχορδίας τοῦ Σύμπαντος. Οὐράνιαι πλήττουν ἡμᾶς συμφωνίαι καὶ ὅμως διὰ τὸ ὑλικὸν ἡμῶν ἱστάμεθα μακρὰν τῆς αἰσθήσεως τούτων. Οἱ ἀσύλληπτοι κυματισμοί, οὓς ἀφήνουν οἱ στροβιλισμοὶ τῶν Οὐρανίων σφαιρῶν μὲ τὴν ὑπερθεσπεσίαν αὐτῶν ἁρμονίαν, εἶναι ξένοι διὰ τὴν χονδροειδῆ μας αἴσθησιν, τοῦ ἀτελοῦς τούτου ὑλικοῦ συνδέσμου. Ἴσως ἡ ἐπὶ τὸ πνευματικώτερον ἐξέλιξις τῶν καθ’ ἡμῶν νὰ ἐξεύρῃ μέσα, δι’ ὧν θέλουσι συλλάβει ἀσυλλήπτους νῦν ἤχους καὶ ἀσύλληπτα χρωματα.
Τὸ νῦν μόνον διὰ τῶν ψυχικῶν ἡμῶν ἐξάρσεων ἐγγίζοντες τὸν Πυρῇνα τῆς Ἀπείρου Ἁρμονίας, τὸν Θεόν, δυνάμεθα ἐν ποιᾷ τινι ἀπoπνευματώσει διατελοῦντες, νὰ αἰσθανώμεθα μὲ τὰ ψυχικὰ ἡμῶν ὦτα, τῶν συγχορδιῶν αὐτῶν τὰς ἀπηχήσεις.
Αἱ πνευματικαὶ πρόοδοι καὶ μόνον, αἱ κυρίως ἐπιτευκταὶ διὰ τῆς πνευματικῆς ὑψώσεως, θὰ προσδώσουν εἰς ἡμᾶς τὰς ὑπαρχούσας, πλὴν καθευδούσας ἐν ἡμῖν αἰσθήσεις, δι’ ὧν θὰ μετέχωμεν τῶν ὑψίστων αἰσθημάτων, ἅτινα θὰ δημιουργοῦνται ἀπὸ τὰς ἀμιγεῖς ἀναπάλσεις τοῦ ἡρμονισμένου, τῆς Συμφωνίας τοῦ Καλοῦ, τῆς ρυθμικῆς κινήσεως, ἥτις παρατηρεῖται εἰς τὰ Ἄπειρα βασίλεια τοῦ ὁρατοῦ καὶ τοῦ ἀοράτου, μὲ τὴν ποικιλίαν τῶν κυματισμῶν αὐτῆς, ἤχων καὶ συνθέσεων.
Τότε καὶ μόνον αἰσθανόμεθα ἀρτίως ἁρμονίαν τινά, ὅταν κατέχωμεν τὴν ἀρχὴν αὐτῆς. Ἀλλ’ Ἀρχὴ τῆς Ὑπερτελείας καὶ Ἀπείρου Ἁρμονίας ὁ ΘΕΟΣ. Κατανοήσωμεν λοιπὸν τὸν Θεὸν, ἵνα γίνωμεν Κοινωνοὶ τῆς Οὐρανίας Συνθέσεως.